Ho khan do đâu, liệu có nguy hiểm

Câu hỏi: Thưa bác sĩ, tôi bị ho khan kéo dài, không có đờm, cảm giác rất khó chịu, đặc biệt là vào ban đêm. Tôi lo lắng không biết nguyên nhân gây ho khan là gì và liệu tình trạng này có nguy hiểm không. Mong bác sĩ giải đáp giúp tôi.

Trả lời từ bác sĩ: Chào bạn! Ho khan là một dạng ho không có đờm, thường gây cảm giác rát họng, khó chịu và có thể kéo dài dai dẳng. Đây không phải là một bệnh mà là triệu chứng của nhiều tình trạng khác nhau, từ nhẹ đến nghiêm trọng. Vì vậy, xác định nguyên nhân là bước quan trọng để có hướng điều trị phù hợp.

Nguyên nhân gây ho khan thường gặp

1. Nhiễm trùng đường hô hấp do virus hoặc vi khuẩn
   • Ho khan thường xuất hiện trong hoặc sau khi mắc cảm lạnh, cúm, viêm họng, viêm phế quản nhẹ.
   • Có thể kèm theo triệu chứng sốt nhẹ, đau họng, sổ mũi hoặc nghẹt mũi.
2. Dị ứng và kích ứng môi trường
   • Bụi, phấn hoa, khói thuốc, hóa chất, không khí lạnh có thể gây kích ứng niêm mạc hô hấp, dẫn đến ho khan.
   • Những người bị viêm mũi dị ứng, hen suyễn có nguy cơ ho khan cao hơn khi tiếp xúc với dị nguyên.
3. Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
   • Axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản có thể kích thích dây thần kinh gây ho, đặc biệt là vào ban đêm khi nằm ngủ.
   • Dấu hiệu kèm theo có thể bao gồm ợ nóng, cảm giác nóng rát sau xương ức, khó nuốt.
4. Hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
   • Ho khan có thể là biểu hiện của hen suyễn, nhất là khi ho nhiều vào ban đêm hoặc khi gặp không khí lạnh.
   • COPD thường gặp ở người hút thuốc lâu năm, có thể kèm theo khó thở, tức ngực.
5. Tác dụng phụ của thuốc
   • Một số thuốc điều trị huyết áp cao nhóm ức chế men chuyển (ACE inhibitors) như Enalapril, Captopril có thể gây ho khan kéo dài.
6. Ung thư phổi hoặc các bệnh lý nghiêm trọng khác (ít gặp nhưng cần lưu ý)
   • Nếu ho khan kéo dài trên 8 tuần, đặc biệt kèm theo sút cân, đau ngực, ho ra máu, cần đi khám ngay để loại trừ các bệnh lý nguy hiểm.

Ho khan có thể chỉ là phản ứng bình thường của cơ thể với các tác nhân kích thích, nhưng nếu kéo dài hoặc đi kèm với các triệu chứng bất thường, nó có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng. Bạn nên đi khám bác sĩ nếu:

• Ho kéo dài trên 3 tuần mà không cải thiện.
• Ho kèm sốt cao, đau ngực, khó thở.
• Ho nhiều vào ban đêm, làm gián đoạn giấc ngủ.
• Ho khan kèm theo sút cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài.
• Ho ra máu hoặc có dấu hiệu khạc ra dịch bất thường.

Cách giảm ho khan hiệu quả

• Uống đủ nước, đặc biệt là nước ấm, để làm dịu cổ họng.
• Súc miệng bằng nước muối ấm để giảm kích ứng niêm mạc họng.
• Hạn chế tiếp xúc với khói bụi, thuốc lá, hóa chất để tránh kích thích đường hô hấp.
• Dùng máy tạo độ ẩm trong phòng giúp hạn chế khô họng vào ban đêm.
• Sử dụng thuốc theo hướng dẫn bác sĩ, có thể bao gồm thuốc giảm ho, thuốc chống dị ứng hoặc thuốc điều trị trào ngược nếu cần.