HIV có thể gây ho khan và các triệu chứng khác ảnh hưởng đến phổi và hệ hô hấp. Ho khan có thể xảy ra do HIV làm giảm khả năng chống lại nhiễm trùng và các bệnh khác trong cơ thể.
Ho khan có thể là một triệu chứng của nhiễm HIV
Ho khan có thể là một triệu chứng ban đầu của HIV. Trong 2-4 tuần đầu tiên sau khi nhiễm HIV, khoảng 40–90% bệnh nhân sẽ phát triển các triệu chứng giống như cúm và ho khan có thể là triệu chứng hô hấp duy nhất trong giai đoạn đầu. Các triệu chứng khác của HIV giai đoạn đầu (cấp tính) là: Mệt mỏi, sốt hoặc ớn lạnh, đau cơ, đau họng, đổ mồ hôi…
Ho khan dai dẳng cũng có thể là một triệu chứng của HIV ở giai đoạn muộn (giai đoạn AIDS). Cơn ho này thường trở nên trầm trọng hơn theo thời gian. Bên cạnh đó, ho khan cũng có thể là dấu hiệu của bệnh viêm phổi, một biến chứng của HIV đối với một số người.
Các nguyên nhân gây ho khan từ HIV
Rất nhiều bệnh nhiễm trùng và các bệnh khác có thể gây ho hoặc khó thở ở bệnh nhân HIV. Các bệnh này bao gồm:
Nhiễm trùng do virus và ký sinh trùng: Người nhiễm HIV có thể dễ bị nhiễm virus và ký sinh trùng. Ví dụ, những người nhiễm Cytomegalovirus (CMV) có thể gặp các vấn đề về phổi và ho. CMV là một loại virus phổ biến và nó thường không gây ra vấn đề gì trừ khi bệnh nhân bị suy giảm hệ miễn dịch. Các đối tượng này có thể bao gồm những người dương tính với HIV, đang mang thai hoặc cả hai.
Tương tự, ký sinh trùng Toxoplasma gondii có thể gây ra bệnh toxoplasma, một bệnh dẫn đến các vấn đề về phổi giống như bệnh lao hoặc một số loại viêm phổi ở người nhiễm HIV. Toxoplasma gondii thường sống trong động vật và phân của chúng.
Nhiễm trùng do vi khuẩn: Một số bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn có thể xâm nhập vào phổi hoặc đường hô hấp, gây viêm và kích ứng, dẫn đến ho. Các vi khuẩn có thể gây khó thở ở người nhiễm HIV là: Các loài Haemophilus; Mycobacterium avium complex (MAC); Mycobacterium kansasii; Mycobacterium tuberculosis, gây bệnh lao; Pseudomonas aeruginosa; Staphylococcus aureus, gây nhiễm trùng tụ cầu; Viêm phổi do liên cầu
Nhiễm nấm: Nấm xâm nhập vào phổi hoặc các bộ phận khác của cơ thể và có thể gây ra các vấn đề về hô hấp. Các loại nấm sau đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây nhiễm nấm ở người nhiễm HIV: Nấm thuộc chi Aspergillus; Blastomyces dermatitidis; Coccidioides Immitis; Cryptococcus neoformans; Histoplasma capsulatum; Pneumocystis jirovecii; Talaromyces marneffei…
Ung thư: Một số loại ung thư có nhiều khả năng ảnh hưởng đến những người nhiễm HIV, đặc biệt là trong các giai đoạn cuối của quá trình phát triển của virus. Một số loại ung thư có thể gây ra các triệu chứng về phổi và hô hấp, chẳng hạn như: Đau ngực, ho, khó thở, hụt hơi…
Các bệnh ung thư có thể gây ra các triệu chứng này bao gồm sarcoma Kaposi, u lympho không Hodgkin và ung thư phổi. Nguy cơ ung thư phổi ở những người nhiễm HIV cao hơn gần ba lần so với những người không mắc bệnh này.
Các bệnh khác: Một số bệnh phổi và bệnh hô hấp khác có thể gây ra các vấn đề ở những người nhiễm HIV, bao gồm: Hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), bệnh phổi kẽ, một nhóm bệnh ảnh hưởng đến khu vực xung quanh các túi khí của phổi, tăng huyết áp động mạch phổi (huyết áp cao trong động mạch giữa phổi và tim), bệnh sarcoidosis, một bệnh viêm ảnh hưởng đến phổi và các tuyến bạch huyết…
Các triệu chứng về hô hấp khác của HIV
Một số bệnh phổi và bệnh hô hấp khác có thể gây ra các vấn đề ở những người nhiễm HIV, bao gồm: Hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), bệnh phổi kẽ, một nhóm bệnh ảnh hưởng đến khu vực xung quanh các túi khí của phổi, tăng huyết áp động mạch phổi (huyết áp cao trong động mạch giữa phổi và tim), bệnh sarcoidosis, một bệnh viêm ảnh hưởng đến phổi và các tuyến bạch huyết…
Tiên lượng cho người nhiễm HIV bị ho khan phụ thuộc vào nguyên nhân gây ho khan. Có nhiều lý do gây ho khan hoặc các triệu chứng hô hấp khác. Trong hầu hết các trường hợp, việc điều trị có thể kiểm soát các triệu chứng hoặc chữa bệnh gây ra triệu chứng đó.
Các triệu chứng ảnh hưởng đến hô hấp rất phổ biến ở những người nhiễm HIV, đặc biệt nếu họ không được điều trị. Các triệu chứng này có thể phát sinh từ nhiều bệnh nhiễm trùng hoặc các biến chứng khác.
Một nghiên cứu từ năm 2003 đã xem xét các triệu chứng hô hấp ở những người nhiễm HIV. Các nhà nghiên cứu cho biết các triệu chứng phổ biến bao gồm: Hụt hơi, ho, tiết đờm… Những triệu chứng này phổ biến ở những người nhiễm HIV hơn những người không có. Hút thuốc lá, dù trong hiện tại hay quá khứ, là yếu tố dự báo tốt nhất về các triệu chứng hô hấp ở những người dương tính với HIV.
Cần lưu ý rằng thuốc điều trị HIV đã được cải thiện đáng kể trong vài thập kỷ qua. Các loại thuốc kháng HIV hiện đại có thể kiểm soát hiệu quả nhiều triệu chứng, bao gồm cả ho, đồng thời ngăn ngừa sự tiến triển và lây lan của virus.
Khi nào nên đi khám?
Bệnh nhân nên đi khám bác sĩ nếu họ gặp các triệu chứng hô hấp dai dẳng hoặc nghiêm trọng, bao gồm: Ho khan, sốt, hụt hơi, ho khan (có đờm). Người nhiễm HIV nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt nếu họ xuất hiện các triệu chứng hoặc nếu các triệu chứng hiện có trở nên tồi tệ hơn. Tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu có các triệu chứng bao gồm: Ho ra máu, khó thở, đau ngực dữ dội…
Để chẩn đoán, bác sĩ sẽ khám sức khỏe và hỏi về tiền sử bệnh tật và gia đình và bản thân bệnh nhân và làm các xét nghiệm bổ sung, chẳng hạn như xét nghiệm máu hoặc chụp X-quang ngực, khi cần thiết.
