Ho khan phần nhiều do phế âm hư, ngoại cảm phong nhiệt (viêm nhiễm). Đông y phòng trị chứng ho khan, nên dùng món ăn mát phế, giải nhiệt, dưỡng âm.
Nguyên nhân ho khan liên quan chế độ ăn uống không phù hợp, lạm dụng vị khô, cay, nóng quá mà sinh bệnh. Người bệnh biểu hiện chủ yếu ho khan, ho cơn, đàm vàng, đàm đặc và ít, có khi đau họng, nóng sốt, mặt đỏ, họng khô, người mệt mỏi, đại tiện táo, nước tiểu vàng.
Sau đây là 10 bài dược thiện phòng trị ho khan hiệu quả:
Canh rau tần ô: rau tần ô 100g hoặc hơn phối hợp cá khoai hoặc cá lóc, cá thát lát, phổi heo, gia vị vừa đủ nấu canh ăn… Trị chứng ngoại cảm nội thương ho khan, ho đàm, ho suyễn, ho tức ngực, ho cơn, mặt đỏ nóng sốt về chiều.
Canh cải nấu cá: rau cải 100g hoặc hơn phối hợp cá lóc hoặc cá rô, cá chép, phổi heo, gia vị vừa đủ nấu canh hoặc xào ăn. Chữa ho khan, ho đàm, ho thở dốc, viêm họng khàn tiếng ho phát sốt, ho ngực sườn đầy không muốn ăn, đờm vàng.
Canh cải củ: cải củ 150g hoặc hơn phối hợp khoai tây, cà rốt, xương thịt động vật, gia vị vừa đủ hầm nấu canh ăn. Chữa ho khan, ho tức ngực sườn can hỏa phạm phế, ho đàm bụng đầy không muốn ăn.
Canh rau má: rau má 100g hoặc hơn phối hợp thịt heo, phổi heo hoặc cá lóc, cá chép, cá rô, thịt ngao, gia vị vừa đủ nấu canh hoặc luộc, xay sinh tố uống… Chữa ho khan, viêm đường hô hấp, ho do ngoại cảm nội thương, ho lâu ngày, sốt nhẹ về chiều.
Rau diếp: rau diếp 150g hoặc hơn ăn sống, luộc, xay sinh tố hoặc ăn lẩu, hay ăn với sốt cà chua thịt băm. Trị ho, đau họng phát sốt, ho khan ho cơn, miệng khô mặt đỏ, gai sốt, ho tức ngực sườn.
Canh mướp hương: mướp hương 200g hoặc hơn phối hợp rau mùng tơi, rau đay, thịt cua, tôm, tép, gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Chữa viêm họng, ho khan, ho cơn tức ngực, mặt đỏ họng khô, đại tiện táo.
Canh mướp đắng (khổ qua): mướp đắng 200g hoặc hơn bỏ ruột nhồi thịt, nấm mèo, đậu phụ, gia vị vừa đủ nấu canh ăn… Chữa ho khan, họng khô, sốt nhẹ về chiều, ho tức ngực do can hỏa phạm phế.
Giá đậu: giá đậu 200g hoặc hơn ăn sống, ăn lẩu, nấu canh chua, luộc, ép nước uống. Chữa ho đau họng khàn tiếng, ho thở khò khè, ho bụng đầy rối loạn tiêu hóa ăn không ngon, ho ngoại cảm nội thương mệt mỏi.
Mía ép nước: ngày dùng 1-2 ly nước mía ép vắt chanh (quất) uống hoặc mía cây cắt khúc chẻ ăn. Chữa chứng ho khan, ho cơn, miệng khô, mặt đỏ miệng khô, đau họng sốt nhẹ về chiều, ho ói khan không muốn ăn.
Quả sơ-ri: ngày dùng 200g trái chín hoặc hơn ăn tươi, hoặc ép lấy nước uống. Chữa trị viêm họng khàn tiếng, ho đau họng phát sốt, đàm vàng, viêm amidan, ho do ngoại cảm phong nhiệt.
Lương y: Phan Thị Thạnh
